خدایى که به وضع و حال ما و به هر چیزى آگاه است، چرا ما را مورد آزمایش قرار مى ‏دهد؟

آزمایش الهى براى آن است که مدّعیان راستین از مدّعیان دروغین شناخته شوند. همه انسان‏ها به نوعى ادّعا مى‏کنند که آدم‏هاى خوبى هستند، امّا به هنگام امتحان، افراد شناخته مى‏شوند و هرکس مى‏فهمد که چه مقدار در ادّعایش راستگو بوده است. خداوند مى‏فرماید: ما شما را به ترس، گرسنگى و کمبودها آزمایش مى‏کنیم: «ولَنَبلونّکم بشى‏ء من الخوف و الجوع و نقصٍ من الاموال و الانفُسِ و الثّمرات و بَشِّر الصّابرین»( سوره بقره، آیه 155)
علاوه بر آنکه علم و دانستن خداوند، دلیل کیفر و پاداش نیست، بلکه باید از ما عملى سربزند تا به کیفر و پاداش برسیم. به چند مثال توجه کنید:
1- ما مى‏دانیم که این خیّاط یا بنّا یا نجّار چگونه مى‏دوزد یا مى‏سازد، ولى بر اساس این دانش، به آنها مزد نمى‏دهیم، بلکه باید از آنان کارى سربزند تا استحقاق پاداش داشته باشند.
2- معلّم مى‏داند که این دانش‏آموز اهل درس خواندن نیست، ولى نمى‏تواند قبل از امتحان او را مردود قلمداد کند. حضرت على علیه السلام مى‏فرماید: آزمایشات الهى براى علم پیدا کردن خداوند نیست، بلکه براى آن است که بسترى ایجاد شود و از انسان عملى سرزند تا کیفر و پاداش بر مبناى عمل باشد.
اگر امتحان‏ها نباشد، انسان شناخته نمى‏شود.
صبر انسان، در برابر حوادث شناخته مى‏شود.
رضا و تسلیم انسان، در برابر حوادث تلخ شناخته مى‏شود.
قناعت و زهد انسان، به هنگام کمبودها روشن مى‏شود.
تقوى، حلم و ایثار انسان، در امتحان‏ها معلوم مى‏شود.